1. Sztuka (antyczne pojęcie) – antyczne pojęcie sztuki jest obejmowane słowem techne – każda produkcja wg zasad i reguł. Wszyscy obok malarzy architektów uprawiali różne techniki, czyli podporządkowali się regułom. Pojęcie sztuki z trudem obejmowało poezję, która wiązana była z religią, mitem, muzyką i teatrem. Czym zatem była poezja? Poezja była zręcznością i umiejętnością. To, co nadawało wysoką rangę poezji, to zaliczenie jej do czynności umysłowych. Rozdzielenie sztuki na wolne – artes liberales i wulgarne. Pojęcie sztuk pięknych wykształciło się dopiero w wieku XVIII.
2. Grecki ideał piękna – w Grecji ideał piękna oparty jest na proporcji. Wiązano go przede wszystkim z ideą dobra, duchowością, moralnością, myślą i rozumem; utożsamiano je wtedy z doskonałością jako warunkiem piękna i sztuki na najwyższym poziomie. Twierdzono, że piękno wynika głównie z zachowania proporcji i odpowiedniego układu: m.in. pitagorejczycy, twierdząc, że piękno polega na doskonałej strukturze, wynikającej właśnie z proporcji części. Dowodzili, że jest cechą obiektywną. W rozumieniu Arystotelesa pięknem jest wszystko, co wywołuj nie bytu do duszy w całości, piękne jest to, co ujrzane podoba się". Piękno = porporcja umiarkowana, powściągliwa
3. Motyw Artysty i Sztuki
Antyk: Źródłem słowa sztuka jest greckie słowo technikos-kunsztowny. Przymiotniki techniczny i artystyczny mają to samo pochodzenie i dla starożytnych znaczyły prawie to samo. W Antyku dopatrujemy się dwóch nurtów: apoliński (nakazuje oddawać świat i jego piękno, faworyzuje sztukę naśladowczą) i dionizyjski (czyni sztukę przestrzenią wyrażania uczuć, pozwala ukazać brzydotę czy cierpienie). Mistrz był rzemieślnikiem, wykonawcą. Poeta zaś już nawet za życia mógł być zdobyć uznanie.
a) Horacy „Exegi monumentum” Horacy porusza problem sztuki i jej uniwersalnego, ponadczasowego wymiaru. Naczelnym przesłaniem tego wiersza jest stwierdzenie: „non omnis moriar” („nie wszystek umrę”).
b) Arystoteles „Poetyka” Średniowiecze. Odrzucano sławę, twórcy w większości pozostawali anonimowi, bowiem chwała za życia była pychą, czyli grzechem („ad maiorem Dei gloriam”-„na większą chwałę Bożą”) Starano się więc służyć Bogu i ewentualnie zdobyć szczęście po śmierci. Na wzór starożytnych traktowano sztukę użytkowo. Renesans Oto epoka, w której nastąpił awans artysty. Poeta nadal był człowiekiem, którego można było uznać już za jego życia(Francesco Petrarca we Włoszech, Kochanowski w Polsce), ale za to malarz przestał być rzemieślnikiem, zaczął być artystą, któremu potrzebny jest talent.
POETYKA ARYSTOTELESA
zbiór reguł dotyczących pisania
· literatura jest sztuka naśladowczą, mimetyczną
· istnieją rozmaite gatunki literackie, które różnią się ze względu na sposób naśladowanie:
- epopeja i dytyramb – naśladują za pomocą narracji
- tragedia – przez przedstawianie działających osób
· miarą wartości literatury jest nie jest prawda, ale reakcje odbiorcy, najpełniej oddziałuje na widza tragedia, wywołując wstrząs uczuciowy (litość i trwogę) - katharsis
· poezja (literatura) różni się od nauki. Dzieło naukowe mówi prawdę, a dzieło naśladowcze ujmuje to, co jest prawdopodobne lub konieczne.
· poezja działa na odbiorcę nie dzięki przedstawionym przedmiotom (odpowiednikami rzeczywistości), ale dlatego, że sposób ich przedstawiania wzbudza emocje.
· zasada prawdopodobieństwa – na scenie nie mają prawa zjawić się sceny fantastyczne, baśniowe.
· ograniczenie ilości postaci dialogu do 3.
· zasada typizacji bohatera – tragedia nie powinna zawierać bogatej charakterystyki psychologicznej bohatera, tylko cechy istotne dla przebiegu akcji.
· zasada trzech jedności
· zasada rosnącej linii napięcia dramatycznego. (zawiązanie akcji –Z, punkt kulminacyjny - PK, rozwiązanie akcji - R)
ggff
· zasada o roli chóru, tylko komentuje, dopowiada to, czego nie ma w akcji, wartościuje, wyjaśnia,
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz