„Portret literacki” – twórca pojęcia i jego założenia

 Charles Augustin Sainte-Beuve, Portrait litteraire: Corneille (1828)

… wejść w swojego autora, rozgościć się w nim , ukazać go w wielu aspektach …à wyjść poza tekst, wejść w jego autora.

Element polemiczny – wcześniejsi pisarze nie zawierali swoich uczuć, samych siebie w tekstach; niedostatek indywidualności w opisie; trzeba sięgać głębiej, widzieć człowieka w pisaniu;

Trzeba wziąć pod uwagę – geniusz autora, jego wykształcenie, okoliczności powstawania dzieła! Jeśli na podstawie tych czynników pojmiemy arcydzieło to będziemy w stanie zrozumieć wszystkie dzieła danego autora.

Taine pisał, że Sainte-Beuve jest dla niego mistrzem w dziedzinie metody; samo zebranie dat i nazwisk nic nam nie mówi o autorze; Sainte-Bauve rezygnuje z suchej biografii; trzeba się wczuć w autora.

Portret literacki, gatunek rozpowszechniony zwłaszcza w XVII w., zawierający opis wyglądu zewnętrznego i charakterystykę psychologiczną osoby występującej pod realnym nazwiskiem bądź pseudonimem. Stanowił formę zabawy literackiej w kołach francuskiej arystokracji, szczególnie podczas salonowych spotkań.

Szerzej: samodzielny utwór lub fragment utworu prozatorskiego, zawierający obraz postaci rzeczywistej lub fikcyjnej. Także krytyczno-literacka charakterystyka osobowości twórczej pisarza, najczęściej w formie eseistycznej - jeden z gatunków krytyki literackiej, rozpowszechniony szczególnie w XIX w.